Akshaya Tritiya approaches अक्षय तृतीया हा हिंदू धर्मातील एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण आणि पवित्र दिवस आहे. हा दिवस वैशाख महिन्यातील शुक्ल पक्षातील तृतीयेला साजरा केला जातो. ‘अक्षय’ शब्दाचा अर्थ आहे ‘जे कधीही नष्ट होत नाही’ किंवा ‘अविनाशी’. याच कारणामुळे या दिवशी केलेली गुंतवणूक अक्षय, म्हणजेच अविनाशी समृद्धी आणते असे मानले जाते. विशेषतः सोन्याची खरेदी या दिवशी करणे हे अत्यंत शुभ मानले जाते.
भारतीय संस्कृतीमध्ये सोन्याला फक्त दागिना म्हणून नव्हे, तर समृद्धीचे प्रतीक आणि आर्थिक सुरक्षिततेचे एक प्रमुख साधन म्हणून पाहिले जाते. त्यामुळेच अक्षय तृतीयेच्या शुभ मुहूर्तावर महाराष्ट्रातील अनेक लोक सोन्याची खरेदी करण्यासाठी उत्सुक असतात आणि “Todays Gold Rate in Maharashtra” याबद्दल सातत्याने माहिती शोधत असतात.
अक्षय तृतीयेचे धार्मिक महत्त्व
अक्षय तृतीयेच्या दिवशी अनेक धार्मिक महत्त्वपूर्ण घटना घडल्याचे मानले जाते:
- या दिवशी भगवान परशुरामांचा जन्म झाला होता, जे विष्णूचे सहावे अवतार मानले जातात.
- सत्ययुगाची सुरुवात या दिवशी झाली होती असे सांगितले जाते.
- महाभारतात या दिवशी अक्षय पात्राचे दान झाले होते, ज्यामुळे पांडवांना वनवासात अन्नाची चिंता नव्हती.
- गंगा नदी स्वर्गातून पृथ्वीवर या दिवशी अवतरली होती.
या सर्व कारणांमुळे अक्षय तृतीयेच्या दिवशी दान, धार्मिक कार्ये आणि नवीन उपक्रम सुरू करणे शुभ मानले जाते. विशेषतः सोन्याची खरेदी करणे ही परंपरा पूर्वीपासून चालत आली आहे.
महाराष्ट्रातील सोन्याचे आजचे दर (३० एप्रिल, २०२५)
अक्षय तृतीयेच्या शुभ दिवशी महाराष्ट्रातील प्रमुख शहरांमधील सोन्याचे दर खालीलप्रमाणे आहेत:
प्रति ग्रॅम सोन्याचे दर
| शहर | २२ कॅरेट (प्रति ग्रॅम) | २४ कॅरेट (प्रति ग्रॅम) |
|---|---|---|
| मुंबई | ₹8,981 | ₹9,798 |
| पुणे | ₹8,981 | ₹9,798 |
| नागपूर | ₹8,981 | ₹9,798 |
| नाशिक | ₹8,981 | ₹9,798 |
| कोल्हापूर | ₹8,981 | ₹9,798 |
| औरंगाबाद | ₹8,981 | ₹9,798 |
१० ग्रॅम सोन्याचे दर (तोळा)
| शहर | २२ कॅरेट (१० ग्रॅम) | २४ कॅरेट (१० ग्रॅम) |
|---|---|---|
| मुंबई | ₹89,810 | ₹97,980 |
| पुणे | ₹89,810 | ₹97,980 |
| नागपूर | ₹89,810 | ₹97,980 |
| नाशिक | ₹89,810 | ₹97,980 |
| कोल्हापूर | ₹89,810 | ₹97,980 |
| औरंगाबाद | ₹89,810 | ₹97,980 |
टीप: वरील दर सकाळी ८:३० वाजेच्या सुमारास अपडेट करण्यात आले आहेत. दिवसभरात हे दर बदलू शकतात. अचूक दरांसाठी आपल्या स्थानिक ज्वेलर्सशी संपर्क साधा.
मागील काही दिवसांच्या दरांची तुलना
| तारीख | २२ कॅरेट दर (₹) | बदल | २४ कॅरेट दर (₹) | बदल |
|---|---|---|---|---|
| एप्रिल ३०, २०२५ | ₹8,981 | +1 | ₹9,798 | +1 |
| एप्रिल २९, २०२५ | ₹8,980 | +40 | ₹9,797 | +44 |
| एप्रिल २८, २०२५ | ₹8,940 | -62 | ₹9,753 | -68 |
| एप्रिल २७, २०२५ | ₹9,002 | 0 | ₹9,821 | 0 |
| एप्रिल २६, २०२५ | ₹9,002 | -3 | ₹9,821 | -3 |
या तुलनेवरून आपण पाहू शकतो की, मागील काही दिवसांत सोन्याच्या दरात चढ-उतार होत आहेत. अक्षय तृतीयेच्या आदल्या दिवशी म्हणजेच २९ एप्रिल रोजी दरात वाढ झाली होती आणि आज ३० एप्रिल रोजी दरात किंचित वाढ झाली आहे.
सोन्याचा भाव कशावर अवलंबून असतो?
महाराष्ट्रातील “Todays Gold Rate in Maharashtra” ठरवताना अनेक महत्त्वपूर्ण घटकांचा प्रभाव पडतो:
१. आंतरराष्ट्रीय बाजारातील किंमती
सोन्याच्या जागतिक किंमती डॉलरमध्ये व्यक्त केल्या जातात. जर आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोन्याची किंमत वाढली, तर भारतात आणि महाराष्ट्रातही दर वाढतात. सध्या जागतिक बाजारात सोन्याची किंमत प्रति औंस $2,315 च्या आसपास आहे, जी गेल्या काही महिन्यांत विक्रमी उच्चांकावर पोहोचली आहे.
२. चलन विनिमय दर
भारत सोन्याची मोठ्या प्रमाणात आयात करतो. जेव्हा अमेरिकन डॉलरच्या तुलनेत भारतीय रुपया कमजोर होतो, तेव्हा आयात खर्च वाढतो आणि त्यामुळे सोन्याचे दर वाढतात. सध्या USD-INR विनिमय दर 84.50 च्या आसपास आहे, जो सोन्याच्या स्थानिक किंमतींवर प्रभाव टाकतो.
३. सरकारी कर आणि शुल्क
सोन्यावरील आयात शुल्क, कस्टम ड्युटी आणि GST यामुळे स्थानिक किंमतींमध्ये लक्षणीय वाढ होते. सध्या सोन्यावर 12.5% आयात शुल्क आणि 3% GST आकारला जातो, जो सोन्याच्या अंतिम किंमतीत वाढ करतो.
४. मागणी आणि पुरवठा
भारतीय बाजारात, विशेषतः सण-उत्सव, लग्नसराई आणि अक्षय तृतीयेसारख्या शुभ मुहूर्तावर सोन्याची मागणी वाढते. मागणी वाढली आणि पुरवठा मर्यादित असल्यास, सोन्याचे दर वाढतात. अक्षय तृतीयेच्या दिवशी सोन्याची मागणी वाढते, म्हणून या काळात दरात वाढ होण्याची शक्यता असते.
महाराष्ट्रातील प्रमुख शहरांतील दरात फरक का?
आंतरराष्ट्रीय बाजारातील सोन्याचा दर समान असला तरी महाराष्ट्रातील विविध शहरांमध्ये सोन्याच्या किंमतीत किंचित फरक आढळू शकतो. यामागील कारणे:
- वाहतूक खर्च: दुर्गम भागात सोने पोहोचवण्यासाठी जादा वाहतूक खर्च येतो.
- स्थानिक कर: काही शहरांमध्ये स्थानिक कर वेगवेगळे असू शकतात.
- ज्वेलर्सचे मार्जिन: विविध शहरांतील ज्वेलर्स आपापल्या मार्जिनप्रमाणे किंमती ठरवतात.
- मागणी-पुरवठ्याचे प्रमाण: मोठ्या शहरांमध्ये जास्त मागणी असल्यामुळे दर वेगळे असू शकतात.
मात्र, आज ३० एप्रिल २०२५ रोजी महाराष्ट्रातील सर्व प्रमुख शहरांमध्ये सोन्याचे दर जवळपास समान आहेत.
अक्षय तृतीयेवर सोने खरेदी करण्याचे फायदे
अक्षय तृतीयेच्या दिवशी सोन्याची खरेदी करण्याचे अनेक फायदे मानले जातात:
१. धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व
हिंदू धर्मात अक्षय तृतीयेला सोने खरेदी करणे शुभ मानले जाते. विश्वास आहे की या दिवशी खरेदी केलेले सोने घरात समृद्धी आणि सुख-समाधान आणते.
२. दीर्घकालीन गुंतवणूक
सोने हे नेहमीच सुरक्षित गुंतवणुकीचे साधन मानले जाते. जागतिक अनिश्चिततेच्या काळात, मुद्रास्फीतीविरुद्ध सुरक्षा म्हणून सोन्याच्या गुंतवणुकीचे महत्त्व वाढते.
३. भविष्यातील आर्थिक सुरक्षा
सोने हे एक तरल मालमत्ता आहे, ज्याचे सहजपणे रोख रकमेत रूपांतर करता येते. आर्थिक संकटकाळात, सोने हे सुरक्षिततेचे साधन ठरू शकते.
४. विविध स्वरूपात खरेदी
आज सोन्याची खरेदी विविध स्वरूपात करता येते – भौतिक सोने (दागिने, नाणी, बिस्किटे), गोल्ड ETF, सॉव्हरिन गोल्ड बॉन्ड्स (SGB), डिजिटल गोल्ड इत्यादी. प्रत्येक गुंतवणूकदाराला त्याच्या गरजेनुसार निवड करता येते.
सोन्याची खरेदी करताना घ्यावयाची काळजी
अक्षय तृतीयेच्या शुभ मुहूर्तावर सोने खरेदी करताना काही महत्त्वपूर्ण बाबी लक्षात ठेवाव्यात:
१. हॉलमार्क प्रमाणित सोने खरेदी करा
शुद्धतेची खात्री मिळण्यासाठी नेहमी BIS (Bureau of Indian Standards) प्रमाणित हॉलमार्क असलेलेच सोने खरेदी करा. सोन्याच्या शुद्धतेचे प्रमाणिकरण खालीलप्रमाणे असते:
- 22 कॅरेट = 91.6% शुद्ध
- 24 कॅरेट = 99.9% शुद्ध
२. दर तुलना करा
ज्वेलर्सना भेट देण्यापूर्वी विविध विक्रेत्यांकडील दरांची तुलना करा. विशेषतः अक्षय तृतीयेसारख्या दिवशी काही ज्वेलर्स विशेष ऑफर देत असतात.
३. बनावट सोन्यापासून सावध रहा
अवास्तव कमी किंमतीने विकले जाणारे सोने संशयास्पद असू शकते. प्रतिष्ठित विक्रेत्यांकडूनच खरेदी करा.
४. मेकिंग चार्जेस तपासा
दागिन्यांच्या खरेदीमध्ये मेकिंग चार्जेस महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. विविध ज्वेलर्सकडे हे वेगवेगळे असू शकतात.
५. कोणत्या स्वरूपात गुंतवणूक करावी?
दागिन्यांमध्ये फक्त सौंदर्य मूल्य असते, पण मेकिंग चार्जेसमुळे किंमत वाढते. गुंतवणुकीच्या दृष्टीने सोन्याचे बिस्किट, कॉइन्स किंवा सॉव्हरिन गोल्ड बॉन्ड्स अधिक फायदेशीर ठरू शकतात.
अक्षय तृतीया हा सोने खरेदी करण्यासाठी एक अत्यंत शुभ मुहूर्त मानला जातो. भारतीय संस्कृतीत सोन्याला फक्त दागिने म्हणून नव्हे, तर संपत्तीचे प्रतीक आणि आर्थिक सुरक्षिततेचे साधन म्हणूनही महत्त्व दिले जाते. त्यामुळेच अनेक लोक अक्षय तृतीयेच्या शुभ दिवशी सोने खरेदी करण्यासाठी उत्सुक असतात.
आज महाराष्ट्रातील सोन्याचे दर (३० एप्रिल, २०२५) – २२ कॅरेट सोने ₹8,981 प्रति ग्रॅम आणि २४ कॅरेट सोने ₹9,798 प्रति ग्रॅम आहेत. सोन्याचे दर अनेक घटकांवर अवलंबून असतात, जसे की आंतरराष्ट्रीय बाजारातील किंमती, चलन विनिमय दर, सरकारी कर आणि मागणी-पुरवठा यांचे प्रमाण.
सोन्याची खरेदी करताना, हॉलमार्क प्रमाणित सोने खरेदी करणे, विविध विक्रेत्यांकडील दरांची तुलना करणे आणि मेकिंग चार्जेस तपासणे महत्त्वाचे आहे. आजच्या या शुभ मुहूर्तावर केलेली सोन्याची खरेदी तुम्हाला दीर्घकालीन समृद्धी आणि सुरक्षितता देईल अशी श्रद्धा आहे.